سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان، به نقل از ایرنا طرح کاشت یک میلیارد درخت، ایده خلاقانه برای برون‌رفت کشور از مشکلات زیست محیطی در دراز مدت است که با اجرای آن در اولین سال، ده‌ها نهالستان در کشور از جمله استان گلستان از سکون و تعطیلی خارج شده و بار دیگر به مجموعه‌هایی پویا و اثرگذار تبدیل شدند.

ظلم رواداشته به منابع طبیعی کشور در دهه‌های گذشته که به کاهش نگران‌کننده جنگل‌ها و تبدیل آن به زمین کشاورزی و باغ و ویلامنجر شد، فقط با اقدامی انقلابی و برنامه‌ای قابل اجرا و هدفمند نیاز است که طرح کاشت یک میلیارد درخت، این حلقه مفقوده برای جبران خطاهای گذشته است.

تردیدی وجود ندارد که منابع طبیعی و زیست بوم ایران نیاز به بازسازی و احیا دارد. مشاهده روزانه جنگل‌ها در استان‌های شمالی مانند گلستان که این یادگاری ارزشمند و چند میلیون ساله طبیعت، مقابل چشمان مردم قرار دارد، به دغدغه وضع نامطلوب جنگل‌ها در ذهن، جان دوباره می‌بخشد

طبق آمارهای سازمان جنگل‌ها در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ سالانه ۱۲ هزار هکتار جنگل در ایران تخریب شد و طبق آخرین آمارها مساحت پوشش جنگلی کشور در حال حاضر حدود ۱۴.۲ میلیون هکتار اعلام شده است که این سطح حدود ۸.۶ درصد مساحت کشور را شامل می شود.

اگر چه این آمار تکان‌دهنده است اما خواندن آن به تنهایی گره‌ای از مشکلات زیست بوم ایران باز نکرده و ردپای بشر در نابودی محیط زیست را ترمیم نخواهد کرد.

یکی از اصلی‌ترین کارها در التیام زخم طبیعت ایران، افزایش دانش و آگاهی مردم در ضرورت احیای جنگل و ارائه آموزش برای چشم‌پوشی از بلعیدن و نابودی منابع محدود زیست محیطی است.

یکی از بهترین روش‌ها برای محافظت از طبیعت، کاشت نهال است که انجام آن می‌تواند زخم زیست بوم کشور را تا حدی التیام بخشد.

با همین نگاه، طرح کاشت یک میلیارد درخت به عنوان راهکار موثر احیای عرصه‌های جنگلی و تبدیل اراضی کمتر استفاده شده به جنگل، در دستور کار قرار گرفت که طبق آن در چهار سال باید یک میلیارد درخت در کشور کاشته و از آن نگهداری شود.

پس از اجرای این طرح، فعالیت نهالستان‌ها به عنوان مراکز اصلی و محوری تولید نهال شتاب بیشتری گرفت و مراکزی که پیش از این تعطیل شده و یا در معرض تعطیلی قرار داشت بار دیگر احیا شد.

گلستان هم یکی از استان‌های مهم برای اجرای این طرح است چرا که علاوه بر جنگل‌های به تاراج رفته، بیش از ۳۰۰ هزار هکتار از مراتع آن به دلیل تخریب مراتع و تبدیل آن به اراضی زراعی، کشت در اراضی زراعی کم‌بازده، خشک‌شدن تالاب‌ها و چرای بیش از حد دام در مراتع و وجود صحرای قره‌قوم ترکمنستان و ورود گرد و غبار از برخی استان‌های همجوار (سمنان و خراسان شمالی) در معرض بیابانی شدن قرار دارد.

درنخستین سال اجرای این طرح مردمی، اداره منابع طبیعی گلستان با استفاده از ظرفیت این طرح برای تولید نهال در نهالستان‌های منطقه در مقایسه با سال قبل بیش از پنج برابر نهال تولید و برای کاشت به صورت رایگان در اختیار مردم، نهادها و موسسات قرار داد.

یکی از این نهالستان‌ها که با برخورداری از حدود ۷۵ هکتار زمین و تجهیزات و امکانات مناسب در کنار نیروی فنی متخصص، پیشتار تولید نهال گلستان است، نهاستان «قرق» گرگان است.

سیدجلال حسینی که مسوولیت این نهالستان را بر عهده دارد به ایرنا گفت: این مرکز چند سال قبل و پیش از اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت، حال و روز خوبی نداشت و به دلیل کم‌کاری پیمانکار بخش خصوصی، با بهره‌وری بسیار پایین فاصله زیادی تا تعطیلی نداشت.

وی بیان کرد: سال گذشته این نهالستان را با انبوهی از علف‌های برافراشته، درختان خشک و نهال‌های بی‌ثمر در گوشه گوشه این مجموعه ۷۵ هکتاری از بخش خصوصی پس گرفتیم اما در این مدت با حمایت ویژه منابع طبیعی گلستان، آرام آرام ضمن زدودن مشکلات، حرکت در مسیر تولید نهال را با قدرت و قوت آغاز کردیم و به یکی از نقش‌آفرینان اصلی طرح کاشت یک میلیارد درخت در استان تبدیل شدیم.

مسوول نهالستان قرق گرگان ادامه داد: یکی از برنامه‌های اصلی این مرکز، مطالعه برای تولید نهال باکیفیت با تکیه بر حفظ اصالت و ظرفیت بومی منطقه است که در راستای آن، سال گذشته بیش از یک میلیون نهال از ۳۰ گونه نهال جنگلی تولید و برای کاشت رایگان تحویل دادیم.

حسینی ادامه داد: برای سال‌جاری تعداد این گونه را به ۵۰ افزایش دادیم و پیش‌بینی می‌کنیم بیش از سه میلیون نهال را با کیفیت بالا تولید کنیم.

وی گفت: انواع افرا، انجیلی، اقاقیا، اکالیپتوس، داغداغان، چنار، صنوبر و دیگر نهال‌های جنگلی در این نهاستان تولید می‌شود و تکیه اصلی، تولید نهال‌هایی برای رونق زراعت چوب است.

حسینی افزود: با توجه به روند سریع تولید نهال که با روش‌هایی مانند بذرپاشی و قلمه‌زدن انجام می‌شود احتمال افزایش تعداد نهال‌های تولیدی این نهالستان از سه میلیون هم فراتر رود.

مسوول نهالستان قرق گرگان به برنامه‌ریزی این مرکز برای تولید نهال گونه‌های در خطر انقراض نیز گفت: سال گذشته درخت شمشاد به عنوان یکی از درختان همیشه سبز و در معرض نابودی را به سختی تکثیر کردیم که امیدواریم با ادامه تولید آن، این گونه باارزش را از خطر نجات دهیم. از طرف دیگر به دنبال تکثیر سرخدار دیگر گونه بسیار باارزش و در خطر انقراض نیز هستیم که امیدواریم از عهده این مسوولیت سخت برآییم.

گلستان دارای تنوع اقلیمی از نیمه مرطوب معتدل تا نیمه خشک، گرم و سرد بوده و منابع طبیعی آن شامل کوهستان‌های مرتفع، دشت هموار، مناطق پست و شوره زار و دریا است.

این استان با بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت و جای دادن هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا، یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت را در ۳۴ نقطه شهری و حدود یکهزار و ۵۰ روستا سکونت دارند و بیشتر از طریق کشاورزی و دامپروری امرار معاش می کنند و در همسایگی سه استان مازندران، خراسان شمالی و سمنان و کشور ترکمنستان قرار دارد.

طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران با هدف کاهش گازهای گلخانه‌ای، جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و سرزمین و در راستای انجام تعهدات بین‌المللی برنامه‌ریزی و از اواخر سال قبل به طور رسمی در استان‌ها با تولید نهال آغاز شد که مطابق گزارش اخیر نقی شعبانیان معاون جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، تاکنون ۲۵۰ میلیون نهال در نهالستان‌های دولتی و خصوصی تولید و از پاییز امسال هم کار غرس آن آغاز می‌شود.