سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان، به نقل از خبرگزاری ایرنا طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت به دستور رییس جمهور و تاکید وزیر جهادکشاورزی در راستای بهبود و ارتقای پوشش گیاهی اکوسیستم‌های طبیعی و افزایش سرانه فضای سبز در کشور توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به طور رسمی از سال ۱۴۰۲ در تمامی استان‌ها از جمله گلستان به اجرا درآمده است.

در این راستا اراضی ساحلی گلستان یکی از ظرفیت‌های مهم برای تحقق اهداف طرح مزبور به شمار می‌رود که با پسروی آب دریای خزر در سال‌های اخیر، فضای مناسبی برای نهالکاری با گونه‌های بومی و سازگار از جمله «سنجدتلخ، انار وحشی و اوکالیپتوس» فراهم شده است.

از طرف دیگر با توجه به ظرفیت اراضی حاصل از پسروی دریا در تبدیل به کانون ایجاد گرد و غبار، ضرورت احیای بیولوژیک این اراضی در گلستان بیش از پیش برای بهبود و ارتقای پوشش گیاهی آن باید مورد توجه قرار گیرد.

به گفته کارشناسان حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان، احیای بیولوژیک و توسعه فضای سبز در اراضی ساحلی استان ضمن بهره‌گیری از کارکردهای زیست محیطی آن، در توسعه صنعت گردشگری نیز بسیار موثر خواهد بود.

افزایش شدت خشکسالی، نزدیکی به صحرای «قره قوم» ترکمنستان، پیداشدن آثار خشکیدن تالاب بین المللی گمیشان با وسعت ۱۳ هزار و ۳۶۰ هکتار و پسروی سواحل خزر در گلستان، یکی از تهدیدهای جدی برای تولید گرد و غبار در این خطه و استان‌های همجوار به شمار می‌رود که این شرایط، ضرورت سرمایه گذاری را برای پیشگیری از تشدید آن در سال‌های آینده را دوچندان کرده و استفاده از ظرفیت طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در بازه زمانی چهار ساله یکی از راهکارهای موثر در پیشگیری و مقابله با این چالش است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در این ارتباط گفت: ایجاد، حفظ و تثبیت مالکیت دایمی اراضی مستحدث و ساحلی، ایجاد پوشش سبز و افزایش سرانه فضای سبز، توسعه گردشگری، تولید و اشتفالزایی، جلوگیری از ریزگردهای حاصل از پسروی آب دریا، ایجاد بستر مناسب برای گسترش و حفظ حیات گیاهی و جانوری منطقه از اهداف مهم اجرای طرح درختکاری در سواحل این استان شمالی است.

حمید سلامتی به ایرنا افزود: در این استان ۱۷ هزار و ۳۱۱ هکتار اراضی ساحلی شامل ۱۴ هزار و ۲۱۳ هکتار در گمیشان، ۲ هزار و ۳۹ هکتار در ترکمن و هزارو ۵۹ هکتار در بندرگز وجود دارد که حریم ۶۰ متری سواحل این شهرستان ها در مجموع ۵۳۳ هکتار است.

وی در خصوص اقدامات انجام شده برای شتاب بخشیدن به استفاده از ظرفیت طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در سواحل استان، گفت: تاکنون ۲ نشست در سازمان مرکزی برای بررسی موانع و چالش های موجود و ارایه راه حل ها و روش انجام کار برگزار شده و شناسایی چندین عرصه به مساحت ۵۴۰ هکتار در شهرستان‌های ساحلی ترکمن و بندرگز، دریافت مطالعات حوزه سواحل استان از اداره بنادر و دریانوری، بررسی گونه‌های مناسب برای کاشت در اراضی ساحلی از کمیته علمی طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در مرکز تحقیقات، آموزش و کشاورزی و منابع طبعی، صدور محوز تهیه طرح ازسوی کمیته فنی اداره کل برای اجرای طرح زراعت چوب به مساحت ۲۲۰ هکتار دراراضی ساحلی منطقه قره سو ترکمن و بررسی عرصه ۱۰۰هکتاری مورد تقاضا بخش خصوصی برای اجرای طرح زراعت چوب در ساحل بندرگز انجام شده است.

انتظارات از دستگاه‌های ذی‌ربط

سلامتی یادآور شد: با توجه به وجود کانال‌های فاضلاب شهری و روستایی، در استفاده از آب‌های خاکستری برای اجرای طرح نهالکاری توسط بخش خصوصی، دستگاه‌های ذیربط همکاری لازم در خصوص صدور مجوز بهره‌برداری داشته باشند.

وی همکاری شهرداری‌ شهرهای ساحلی در خصوص توسعه فضای سبز سواحل، لزوم مشارکت دهیاری‌ها برای اجرای طرح های گردشگری مبتنی بر توسعه فضای سبز در راستای توانمندسازی جوامع محلی، همکاری دستگاه‌های ذیربط در خصوص در اختیار قرار دادن تجهیزات مورنیاز برای اجرای پروژه نهالکاری در اراضی ساحلی، تامین اعتبار لازم برای اجرای طرح نهالکاری و مراقبت در اراضی ساحلی، همکاری دستگاه های قضایی، انتظامی و فرمانداری‌ها در راستای تکمیل نصب بنچ ماکت ها در حدفاصل اراضی ملی و مستثنیات برای تثبیت مالکیت و لزوم ارایه طرح تحقیقاتی از طرف مرکز تحقیقات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی استان در راستای توسعه فضای سبز و ارایه طرح‌های مطالعاتی انجام شده توسط دستگاه‌های ذیربط به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان را از دیگر انتظارت این اداره کل در سرعت دادن به این طرح مهم در استان عنوان کرد.

معرفی گونه‌های نهال متناسب با سواحل

معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان نیز گفت: این استان دارای ساحل خزری است اما نوع خاک سواحل این استان با مازندران و گیلان تفاوت دارد و از نوع لسی و شور است که برای نهالکاری در آن از ظرفیت محققان مرکز تحقیقات، آموزش و کشاورزی و منابع طبیعی استان برای معرفی گونه‌ها استفاده خواهد شد.

جهان‌بخش صادقیان به خبرنگار ایرنا افزود: طرح نهالکاری در زمین های ساحلی آزاد این استان متناسب با نظر محققان مرکز تحقیقات، آموزش و کشاورزی و منابع طبیعی استان اجرا می‌شود.

وی ادامه داد: عقب‌نشینی ساحل در گلستان بسیار زیاد شده و با قانون حریم ساحل سال ۱۳۴۲ که ۶۰ متر تعیین شده، فاصله دارد و اکنون برای این اراضی ساحلی و به نام دولت که تبدیل به خشکی و از سطح آب خارج شده، باید پوشش گیاهی ایجاد شود.

وی یادآور شد: بیشتر عقب نشینی ساحلی گلستان به ترتیب در شهرستان‌های بندرگز، بندرترکمن و گمیشان قرار دارد و نسبت به پوشش گیاهی آن در قالب طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت، برنامه‌ریزی و اقدام می‌شود.

به گفته وی عقب نشینی ساحل دریای خزر در گلستان طی چند دهه اخیر، هزار و ۲۰۰ هکتار به مساحت اراضی ساحلی و مستحدث این استان افزوده است.

فعالیت کمیته علمی طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت

رییس مرکز تحقیقات، آموزش و کشاورزی و منابع طبیعی گلستان نیز با اشاره به همکاری این مرکز در اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در این استان شمالی، گفت: همپای اجرایی شدن طرح مزبور در استان، در کمیته علمی آن با مشارکت اعضای هیات علمی مشاوره لازم به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری ارایه می‌شود.

علیرضا صابری به ایرنا اظهار داشت: براساس نظر کمیته علمی مزبور، گونه یا گونه‌های مناسب و سازگار با شرایط آب و خاک سواحل استان آماده معرفی برای کاشت است.

وی ادامه داد: گونه «دارتالاب» مقاوم به خشکی و غرقابی بوده که در نزدیکترین نقطه دریا کشت شود.

وی یادآور شد: از جنس «گز» گونه «تاماریکس آفیلا» برای زراعت چوب مناسب بوده و قبل از گونه تار تالاب کشت شود.

صابری گفت: ایجاد کانال زهکشی و اصلاح خاک می تواند گونه «اکالیپتوس کامالدولنسیس» را نیز در لایه بعدی کشت کرد.

وی کشت «لیلکی (گلدیتسیا )، شیشه شور، اقاقیا، کازوارنیا، کاج جلب، سنجد تلخ یا هیپوفا» را دیگر پیشنهاد این کمیته علمی مرکز تحقیقات، آموزش و کشاورزی و منابع طییعی استان برای سواحل منطقه برشمرد و افزود: در محدوده روستا نیز می‌توان از کاج برای ایجاد فضای سبز استفاده شود ولی باید روی گونه مناسب نظیر «کاج تهران» بیشتر تحقیق شود.

صابری تاکید کرد: از گونه‌های مثمر نیزنظیر زیتون، انار و انجیر که ارقام مقاوم به شوری است در اطراف روستا با حمایت مردم می‌توان کشت کرد.

وی یادآور شد: «آتریپلکس، کوشیا و دیوخار(لیسیسوم)» از گونه‌های مرتعی مناسب برای کاشت و در صورت امکان، نهال در گلدان باشد.

استفاده از ظرفیت طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در راستای بهبود و افزایش پوشش گیاهی سواحل آزاد استان گلستان با ۸۰ کیلومتر طول اراضی مستحدث ساحلی و مجموع مساحت بیش از ۱۷ هزار هکتار، یکی از راهکارهای موثر در پیشگیری و مقابله با تهدید جدی ریز گردهای صحرای «قره قوم» ترکمنستان، ایجاد و حفظ فضای سبز و جذابیت برای حضور گردشگران ساحلی است.