سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

دکتر نوری مدیر مرکز بین المللی مدیریت جامع حوزه های آبخیز کشور در جلسه مشترک مدیریت جامع حوزه های آبخیز با هدف تهیه سند راهبردی پایلوت حوزه آبخیز اترک و دریاچه ارومیه با بیان این که برنامه‌ها مرکز بین المللی حوزه‌های جامع آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه خشک بر اساس اصول ده گانه حکمرانی منابع طبیعی در راستای حفاظت از منابع طبیعی، محیط زیست و تنوع زیستی، جلوگیری از تخریب سرزمین و تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی طراحی شده است، تصریح کرد: در نظام حکمرانی منابع طبیعی باید تغییر و تحولی ایجاد کنیم تا مدیریت جامع حوزه آبخیز بتواند به رفع مسایل جدی و اولویت دار منابع طبیعی، امنیت آب و امنیت غذای کشور به طور جدی کمک کند.عمده برنامه های این مرکز برای توانمندسازی جوامع محلی و حفاظت از منابع طبیعی بر پایه توجه به پیوست های مشارکت و یادگیری و پایداری و استمرار در برنامه مشارکت در سایه آموزش و ترویج است و در این راستا امسال برنامه آموزشی برای توانمند سازی تصمیم گیران و ذی ربطان با مشارکت اداره کل آموزش و ترویج سازمان اجرا می کنیم.پایداری غذا رکن چهارم سند غذایی کشور در کنار فراهمی، در دسترس بودن و سلامت غذا است که با محافظت از تنوع زیستی و جلوگیریاز تخریب سرزمین تحقق می یابد و این امر بدور از بخشی نگری و با همکاری همه سازمان ها، مردم و نهادهای ذی ربط و تعیین نقش آنها در نقشه جامع مدیریت پایدار منابع طبیعی امکان پذیر نیست.

رییس مرکز بین المللی حوزه‌های جامع آبخیز و منابع زیستی در منطق خشک و نیمه خشک توجه به فرهنگ و دانش بومی، سنتی و مذهبی و عرفی در مدیریت مخاطرات محیطی را از اجزای کلیدی حکمرانی دانست و گفت: تلاش برای ارتقای مشارکت مسئولانه، به رسمیت شناختن حقوق تصدی گری به ویژه حقوق مالکیت در اراضی و حفاظت از منابع ملی و به ویژه توجه به حوزه آموزش زنان و کودکان برای مشارکت فراگیر، تصمیم‌گیری‌های فراگیر و ایجاد فرصت‌های برابر برای همه و رعایت عدالت اجتماعی در پروژه ‌ها و انسجام سازمانی و تغییر شیوه‌های مدیریتی از جمله اصول حتمی حکمرانی منابع طبیعی بشمار می رود.

وی بار دیگر توجه به پایین ترین رده‌های سطوح اجتماعی و توانمندسازی مردم وجوامع محلی برای حکمرانی درست و مطلوب منابع طبیعی و ارتقای مشارکت مردمی در پروژه های این حوزه را مورد تاکید قرار داد و اظهار داشت: توانمندسازی و توجه به نقش مردم و جوامع محلی در حفاظت از منابع طبیعی موجب می شود آنها چشم انداز و سیاست ها و ماموریت های کلان کشور را درک کنند و بشناسند وگرنه صرفا صحبت کردن با مردم درباره چشم اندازهای منابع طبیعی و تغییرات اقلیم و آثار آن در حالی که نقش و اختیاراتی ندارند، کمکی به درک آنها از مسایل نمی کند و از این رو نقش مردم و جوامع محلی در برنامه استراتژیک باید مشخص باشد.

 نوری به اجرای طرح یک میلیارد درخت اشاره کرد و اذعان داشت: برای اجرای این طرح، استفاده از ظرفیت پروژه های آبخیزداری و مدیریت جامع و توجه به ارتقای اکولوژیک ظرفیت های زیستی بوم سازگان را باید با هماهنگی همه ارگان‌ها داشته باشیم و به مردم در هرم تصمیم سازی نقش جدی و کلیدی بدهیم. وی پیش بینی کرد که جلوگیری از تخریب سرزمین با ریزبرنامه‌هایی برای جلوگیری از بیابان زایی، ریزگردها و خشکسالی و همچنین آموزش و توانمندسازی جوامع محلی برای رسیدن به معیشت پایدار و مشارکت آنها در حفاظت از منابع طبیعی از اولویت ها در سیاستگذاری های این شورای حکام باشد. طرح‌های پایلوت‌ مدیریت حوزه‌های آبخیز در سه استان کشور در سطح بیش از یک میلیون و ۴۸۸ هزار هکتار با هدف حفاظت از منابع طبیعی، پایداری معیشت جوامع محلی و امنیت غذایی و زیستی اجرا می‌شود.

 نوری رییس مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه‌خشک با بیان این مطلب گفت: مطالعات طرح‌های پایلوت مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز از سوی این مرکز در استان آذربایجان شرقی در حوزه آبخیز شبستر (زیرمجموعه حوزه آبخیز دریاچه ارومیه) در سطح ۱۸۵ هزار و ۲۵۷ هکتار، ‌ استان گلستان در حوزه آبخیز اترک - گلستان به وسعت ۸۱۹ هزار و ۷۳۲ هکتار و استان خراسان شمالی در حوزه آبخیز اترک در سطح ۴۸۰ هزار و ۷۸۹ هکتار آغاز شده است.

رییس مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ادامه داد: حوزه‌هایی برای اجرای طرح‌های پایلوت مدیریت حوزه‌های آبخیز در اولویت انتخاب قرار می‌گیرند که ضمن داشتن مشکلات در موضوع سلامت و تاب‌آوری حوزه‌های آبخیز، در گذشته پروژه‌هایی در زمینه‌هایی همچون سیلاب، جنگل، مرتع و آبخوانداری در آن مناطق انجام شده و در حال حاضر نیاز به یک مطالعه جامع در آن مناطق احساس می‌شود.

رییس مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ادامه داد: حوزه‌هایی برای اجرای طرح‌های پایلوت مدیریت حوزه‌های آبخیز در اولویت انتخاب قرار می‌گیرند که ضمن داشتن مشکلات در موضوع سلامت و تاب‌آوری حوزه‌های آبخیز، در گذشته پروژه‌هایی در زمینه‌هایی همچون سیلاب، جنگل، مرتع و آبخوانداری در آن مناطق انجام شده و در حال حاضر نیاز به یک مطالعه جامع در آن مناطق احساس می‌شود

. وی افزود: این اقدام برای خروج از بخشی‌نگری و تمرین هم‌افزایی فرایندی، برنامه‌ریزی شده و برای مطالعات این سه حوزه آبخیز با اعتباری بالغ بر ۴.۵ میلیارد تومان براساس موافقتنامه‌هایی در دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری در سال ۱۴۰۱ مصوب شده است.