سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

میرحامد اختری، آبخیزداری را اقدامی نوین در راستای حفاظت از آب و خاک دانست که به سه روش بیولوژیکی، مکانیکی و بیومکانیکی انجام می شود و اظهار کرد: در روش بیولوژیکی اقدام به ایجاد پوشش گیاهی و نهالکاری در ارتفاعات و مناطق بالادست می کنیم، اما در روش مکانیکی عملیات سازه ای در پایین دست برای نگهداری و کنترل آب و رسوبات اجرایی می شود.

وی با بیان اینکه بارندگی های شدید موجب حرکت سریع آب بر روی خاک می شود، تصریح کرد: علاوه بر هدررفت آب، شاهد از بین رفتن رویه خاک که مناسب برای کشاورزی و در نهایت تامین امنیت غذایی است، هستیم که تبدیل به رسوبات و سیل می شود لذا با ایجاد پوشش گیاهی و جنگل کاری در بالادست نه تنها سرعت حرکت آب را کاهش می دهیم و از سیلاب جلوگیری می کنیم، بلکه موجب نفوذ آب در زمین و تغذیه سفره های آب زیرزمینی می شویم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان با اشاره به جلوگیری سازه های آبخیزداری در پایین دست از حرکت سیلاب و پخش کردن آب، خاطرنشان کرد: در روش بیومکانیکی، پوشش گیاهی و عملیات سازه ای در کنار هم قرار می گیرد.

اختری با بیان اینکه آبخیزداری آب و خاک را نجات می دهد، گفت: اولویت انجام پروژه های آبخیزداری در مناطق بحرانی سیلخیز است که با مطالعه انجام می شود؛ در واقع مطالعات نشان می دهد که تمام نقاط استان در معرض سیل بوده، اما برخی حوضه ها در غرب و شرق بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند.

وی جلوگیری از سیل و رانش را از فوریت های آبخیزداری دانست و عنوان کرد: پروژه های آبخیزداری براساس اعتبارات سالانه انجام می شود و ظرفیت استان گیلان بیش از اعتبارات تخصیص یافته است لذا طی سال های 99-97 اعتبارات خوبی از محل صندوق توسعه ملی دریافت و تعداد زیادی از پروژه های ابخیزداری را اجرایی کردیم. هیچ یک از سیل های اخیر در استان ناشی از عدم اجرای آبخیزداری نبوده و عامل دیگری داشته است.

مدیرکل منابع طبیعی گیلان روند پروژه های آبخیزداری را منوط به تخصیص اعتبار دانست و یادآور شد: سال گذشته 28.5 میلیارد تومان تخصیص اعتبار داشتیم که 21.5 میلیارد تومان آن از محل منابع ملی در پنج شهرستان بود. در جریان سفر رئیس جمهور نیز شاهد تصویب اعتبار 120 میلیارد تومانی برای پروژه های آبخیزداری استان بودیم که مقرر شده تا سال 1402 تخصیص پیدا کند. همچنین 24 میلیارد تومان از محل محرومیت زدایی و 25 میلیارد تومان از محل تملک ملی در سال جاری تخصیص اعتبار انجام شد.

وی با تاکید بر لزوم هماهنگی دستگاه های متولی با پروژه های آبخیزداری، اضافه کرد: پروژه های عمرانی باید کمترین آسیب را به حوضه های آبخیز وارد کنند تا شاهد جابجایی خاک ناشی از راه سازی و رانش و لغزش نباشیم.

اختری با اشاره به اجرای طرح مدیریت جنگل های هیرکانی، افزود: به دنبال اجرای طرح تنفس و عدم بهره برداری از جنگل های شمال که در قانون برنامه ششم توسعه پیش بینی شده، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور وارد فاز فنی و حفاظتی شد؛ البته اقدامات حفاظتی یکی از اولویت های اصلی و اساسی سازمان است که حتی بعد از تعطیلی طرح های جنگلداری نیز ادامه داشته است.

وی با بیان اینکه 410 قرق بان به صورت شبانه روزی اقدامات حفاظتی را در سطح جنگل های استان انجام می دهند، گفت: امسال در کنار اقدامات حفاظتی، فاز فنی را شامل مطالعات تفصیلی و نیمه نفصیلی، جاده سازی و مرمت راه های جنگلی، جنگل شناسی و... آغاز کردیم.

وی از اتمام مطالعات تفصیلی تا اواسط سال آینده خبر داد و خاطرنشان کرد: پایش و مقابله با حریق جنگل ها یکی از اقدامات مهم حفاظتی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری است که ذیل یگان حفاظت دنبال می شود. نیروهای حفاظتی دائما در سطح جنگل ها به ویژه نقاط بحرانی حضور دارند لذا 200 تیم حفاظتی را آماده سازی کردیم که به صورت بلوک بندی در کل عرصه های جنگلی استان حضور دارند و در بحران ها سریعا وارد عمل می شود.

اختری ضمن قدردانی از اطلاع رسانی های مردمی با شماره های 139 و 1504، اظهار کرد: سال گذشته جلسات متعدد پیش آگاهی برای همیاران طبیعت و مردم محلی برگزار شد و هشدارهای هواشناسی را اطلاع رسانی می کنیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان با اشاره به وقوع 48 فقره آتش سوزی در سطح عرصه های ملی استان طی امسال، یادآور شد: اگرچه در تعداد فقره نسبت به مدت مشابه سال گذشته شاهد افزایش هستیم، اما غالب این حریق ها در کمتر از 10 ساعت مهار شده و بحران نداشتیم.

وی از اتمام طرح های مرتعداری در کل مراتع استان خبر داد و گفت: در حال حاضر در 74 درصد مراتع استان طرح های مرتعداری اجرا می شود که فرصت خوبی برای ساماندهی مراتع و چرای دام است.

اختری نیاز سالانه کشور به چوب را 11.5 میلیون مترمکعب دانست که 4.5 میلیون مترمکعب آن فقط مربوط به گیلان است و عنوان کرد: در قانون برنامه ششم مکلف به زراعت چوب در 6600 هکتار از اراضی استان بودیم که سال گذشته 1800 هکتار آن اجرایی شد و امسال در حال اجرای 1500 هکتار دیگر هستیم؛ همچنین سال گذشته 132 هزار مترمکعب از زراعت چوب سنواتی را نشانه گذاری و برداشت کردیم تا به کارخانجات تزریق شود و بعد از برداشت بازکاشت انجام شد.

وی با بیان اینکه گیلان رتبه اول حجم تولید چوب و رتبه دوم سطح زیر کشت را دارد، اضافه کرد: مشکلات صنایع چوب موجب دست اندازی به جنگل ها می شود و لذا با توسعه زراعت چوب این نیاز را برطرف می کنیم؛ همچنین نهال رایگان و تسهیلات کم بهره در اختیار مردم جهت زراعت چوب در مستثنیات قرار می گیرد.