سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان و به نقل از خبرگزاری مهر؛ وقتی همه در گلستان منتظر باران و برف بودند، پدیده پیش بینی نشده دیگری در این استان شمالی اتفاق افتاد؛ گرد و خاک مناطق جنوبی استان از جمله گرگان را پُر کرد، پدیده‌ای که ابتدا مردم فکر کردند که مه غلیظ است اما خاک بود که بر سر شهر می‌بارید.

ریزگرد آسمان گرگان را پوشاند و کیفیت هوا کاهش یافت، به گونه‌ای که شعاع دید به طور محسوس پایین آمد. لایه‌های خاک بر روی خودروها، زمین، سنگ فرش خیابان‌ها و تأسیسات شهری صبح روز دوشنبه مردم را شگفت زده کرد. هرچند برخی از مناطق غربی و مرکزی استان چنین رخدادهایی به دفعات مشاهده شده اما این پدیده آن هم در «زمستان» برای گلستانی‌های مقوله عجیبی است. همجواری با کانون‌های ریزگرد خارجی صحرای ترکمنستان و شکل گیری کانون‌های ریزگرد داخلی ناشی از خشک شدن تالاب‌ها و زیستگاه‌های آبی و تخریب مراتع باعث شده وقوع این ریزگردها در گلستان رو به افزایش باشد. با وجود آنکه در سال‌های اخیر تلاش‌های گسترده‌ای برای مقابله با بیابان زایی انجام شده اما وقوع طوفان گرد و خاک در گلستان زنگ خطری برای مسئولان است که منتظر بودجه و اعتبار نمی‌ماند و سیر خود را دنبال می‌کند. کشت گونه‌های مرتعی در نوار مرزی و بیابان‌های شمال گلستان، تأمین و اختصاص حقابه تالاب‌ها و ممانعت از اقدامات تخریبی در بخش کشاورزی و منابع طبیعی از جمله راهکارهای است که می‌تواند به تثبیت خاک و جلوگیری از شکل‌گیری طوفان گرد و خاک منتهی شود.

در این خصوص، حمید سلامتی اظهار کرد: ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی و مراتع شمال استان در معرض بیابانی شدن قرار داشته و بیش از ۱۳۰ هزار هکتار از اراضی بیابانی، منشأ ریزگرد هستند. در سفر ریاست جمهوری اعتبارات خوبی برای بیابان زدایی اختصاص یافت.

سلامتی ادامه داد: گلستان ۸۶۲ هزار هکتار مرتع دارد که حدود یک سوم آن در مناطق شمالی استان به ویژه در شهرستان‌های آق قلا، گمیشان و گنبد کاووس واقع و در معرض بیابانی شدن هستند.

 وی گفت: ریزگردهای گلستان عمدتاً منشأ خارجی دارد و صحرای قره قوم ترکمنستان با مساحت حدود ۳۵۰ هزار کیلومتر مربع منشأ آن بوده که ۱۷ برابر مساحت استان گلستان است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان افزود: حوضه اترک نیز  با ۸۰۰ هزار هکتار وسعت، به عنوان منطقه‌ای است که استعداد بیابانی شدن را دارد و در اثر وزش باد ریزگرد تولید می‌کند.

وی همچنین در خصوص خشک شدن خلیج گرگان هم هشدار داد و گفت: در صورت خشکی این پهنه، این حوضه هم منشأ ریزگرد خواهد شد.

سلامتی در خصوص اقدامات مقابله‌ای، گفت: بی خاک ورزی و کشاورزی حفاظتی می‌تواند مانع از وقوع ریزگرد شود.

وی بیان کرد: خاک شمال استان لسی است و اگر یکبار شخم خورده تبدیل به ریزگردها خواهد شد. سلامتی همچنین در باب اعتبارات مقابله با بیابان زایی گفت: در گمیشان ۳۸ هزار هکتار مرتع، در آق قلا ۷۰ هزار هکتار مرتع و در گنبدکاووس ۳۲۰ هزار هکتار مرتع وجود دارد و باید اقداماتی از قبیل بوته کاری و غیره انجام شده و از ظرفیت بومیان هم استفاده کنیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان ادامه داد: از سال ۹۴ تاکنون اعتبارات خوبی تزریق و هشت میلیون اصله نهال مرتعی و بیابانی در سطح هشت هزار هکتار از مراتع در معرض بیابانی شدن کاشته‌ایم.

وی افزود: مدیریت رواناب با ایجاد هلالی آبگیر، ذخیره نزولات توأم با بذرپاشی، پروژه حفاظت و قرق مراتع، ساخت و توزیع آبشخور فلزی از دیگر اقدامات ما بوده است.

سلامتی از پیش بینی هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات سفر رئیس جمهور برای احیای مراتع و مقابله با بیابان در نواحی شمال استان خبر داد و گفت: این اعتبار ظرف سه سال به استان تخصیص می‌یابد که تاکنون ۱۵۰ میلیارد ریال آن تخصصی یافته است. به گزارش مهر، وقوع ریزگرد در گلستان بار دیگر اثبات کرد که توجه به احیای مراتع و تالاب‌های گلستان باید از سطح کاغذ و بخشنامه به یک راهکار اجرایی و عملیاتی تبدیل شود و در صورت تعلل در این موضوع زندگی بیش از دو میلیون نفر از اهالی منطقه به خطر خواهد افتاد.